پانسمان‌های هیدروکلوئید از جمله مؤثرترین و پرکاربردترین محصولات درمان نوین زخم هستند که در بسیاری از کلینیک‌ها و مراکز درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این پانسمان‌ها با ساختار خاص خود در شرایط مناسب، می‌توانند روند ترمیم را به شکل چشمگیری بهبود دهند. اما آگاهی از موارد تجویز و موارد منع مصرف آن‌ها ضروری است.
اگر دانشجو، پرستار، پزشک یا شرکت‌کننده در یک دوره درمان زخم هستید، این مقاله برای ارتقاء سطح آموزش درمان زخم شما نوشته شده است تا بتوانید از این پانسمان‌ها به‌صورت ایمن و مؤثر استفاده کنید.
پانسمان هیدروکلوئید چیست؟
پانسمان‌های هیدروکلوئید نوعی پانسمان نیمه‌نفوذپذیر یا غیرنفوذپذیر هستند که از موادی مانند ژلاتین، پکتین و کربوکسی‌متیل سلولز ساخته می‌شوند و معمولاً یک لایه بیرونی ضدآب یا فوم دارند.
زمانی که پانسمان با ترشحات زخم تماس پیدا می‌کند، یک ژل چسبنده تشکیل می‌شود که محیطی مرطوب و ایده‌آل برای ترمیم زخم فراهم می‌کند.
موارد تجویز پانسمان هیدروکلوئید
پانسمان‌های هیدروکلوئید برای شرایط زیر مناسب هستند:
- زخم‌های سطحی تا نیمه‌عمقی
زخم‌های فشاری درجه ۱ و ۲
زخم‌های وریدی
سوختگی‌های سطحی
- زخم‌های با ترشح کم تا متوسط
قابلیت جذب مناسب و ایجاد محیط مرطوب
3.زخم‌های گرانوله (در حال ترمیم)
حفظ رطوبت و حمایت از بازسازی بافت
- زخم‌های نکروتیک (پاک‌سازی خودبه‌خودی)
تسهیل پاک‌سازی بافت مرده با مکانیسم اتولیتیک
- محل‌های جراحی و محل دهنده پیوند پوست
محافظت از زخم و جلوگیری از آلودگی
موارد منع مصرف پانسمان هیدروکلوئید
پانسمان‌های هیدروکلوئید در همه شرایط مناسب نیستند:
- زخم‌های عفونی
محیط بسته پانسمان ممکن است عفونت را تشدید کند
- زخم‌هایی با ترشحات زیاد
توانایی جذب آن‌ها محدود است
- سوختگی‌های درجه ۳
نیازمند مراقبت جراحی و تخصصی هستند
- زخم‌های تونلی یا سینوسی
پانسمان می‌تواند مانع تخلیه مناسب زخم شود
- پوست اطراف زخم که حساس یا مرطوب شده است
در هنگام برداشتن پانسمان ممکن است آسیب ایجاد شود
مزایای استفاده از پانسمان هیدروکلوئید
* ✔ ایجاد محیط مرطوب و تسهیل اپی‌تلیالیزه شدن
* ✔ قابلیت چسبندگی به پوست، بدون نیاز به ثابت‌کننده اضافی
* ✔نیاز کمتر به تعویض (تا ۳ تا ۷ روز)
* ✔مانع فیزیکی در برابر باکتری‌ها
* ✔کاهش درد هنگام تعویض
* ✔مناسب برای بیماران با تحمل پایین
نقش پانسمان هیدروکلوئید در آموزش درمان زخم
در هر برنامه آموزش زخم، پانسمان‌های هیدروکلوئید به‌عنوان پایه‌ای‌ترین ابزارهای درمان مرطوب زخم معرفی می‌شوند. شناخت دقیق نحوه و زمان استفاده از آن‌ها یکی از اهداف اصلی در آموزش درمان زخم است و بخشی جدایی‌ناپذیر از هر دوره درمان زخم به حساب می‌آید.
دانشجویان و درمانگران باید بتوانند با ارزیابی وضعیت زخم، بهترین نوع پانسمان را انتخاب کنند مهارتی که در دوره‌های تخصصی آموزش داده می‌شود.
نکات کاربردی بالینی
همیشه قبل از گذاشتن پانسمان، زخم را با محلول مناسب پاک کنید
اندازه پانسمان باید حداقل ۲–۳ سانتی‌متر بزرگ‌تر از زخم باشد
از کرم یا پماد زیر پانسمان استفاده نکنید
به بوی احتمالی هنگام برداشتن پانسمان توجه داشته باشید (که ممکن است طبیعی باشد)
وضعیت پوست اطراف زخم را به‌طور منظم بررسی کنید
چرا شرکت در دوره درمان زخم مهم است؟
اگر به دنبال تسلط کامل بر مراقبت از زخم هستید، شرکت در یک دوره درمان زخم یکی از بهترین راه‌ها برای کسب تجربه عملی و ارتقای آموزش درمان زخم شماست. این دوره‌ها معمولاً شامل:
آموزش مبتنی بر کیس‌های بالینی
کارگاه‌های انتخاب و استفاده از پانسمان
استفاده از تجهیزات و پانسمان‌های واقعی
آموزش توسط اساتید مجرب
چه دانشجو باشید و چه درمانگر باتجربه، آموزش زخم مستمر پایه‌ای‌ترین عنصر در مراقبت حرفه‌ای از بیماران است.
جمع‌بندی
پانسمان‌های هیدروکلوئید، در صورت استفاده درست، می‌توانند در ترمیم زخم نقش بسیار مؤثری داشته باشند. آگاهی از موارد کاربرد و موارد منع مصرف این پانسمان‌ها، گامی اساسی در مسیر حرفه‌ای شدن در زمینه مراقبت از زخم است.
با افزایش دانش خود در زمینه آموزش زخم و شرکت در دوره درمان زخم، می‌توانید کیفیت درمان بیماران خود را به‌طور چشمگیری ارتقاء دهید.
